-Πριν ξεκινήσω να μάθω χορό έλεγα: "Θεέ μου, δώσε μου καλούς δασκάλους να γίνω καλός χορευτής. Πολύ συντομα κατάλαβα ότι δεν εξαρτάται απ' το δάσκαλο. Ο δάσκαλος έχει χίλιους μαθητές. Απ' τους χίλιους, μακάρι να βγει ένας καλός, οπότε...και σε κακό δάσκαλο να πέσω, από εμένα εξαρτάται να γίνω καλός. Κι έβλεπα τα παραδείγματα. Πολύ θαυμαστοί δάσκαλοι δεν είχαν βγάλει ούτε εναν καλό χορευτή, αλλά μέτριοι δάσκαλοι, τα κατάφεραν γιατί τους έτυχε το ταλέντο...τους έτυχε! Δεν είναι τόσο πολύ το ταλέντο, όσο αυτός που έχει τα κότσια και περνάει πάνω από δάσκαλο, πάνω απ' όλους. Πρέπει ο μαθητής η ο χορευτής να είναι υπεράνω δασκάλου, υπεράνω Σχολής, υπεράνω όλων. Αυτός δε θα χαθεί. Χάνονται οι μέτριοι, οι κακοί, οι καλοί. Δε χάνεται ο εξαίρετος. Ποτέ!
-Πέρασα Κατοχή. Το πριν δεν το θυμάμαι. Πριν την Κατοχή περνούσα ευχάριστα αλλά χωρίς να συμβαίνει τίποτα, στο σπίτι, με ατελείωτη οικογένεια, υπηρεσίες, πολύ κόσμο, ούτε βούληση είχα, ούτε τίποτα. Απλώς περνούσα πολύ ωραία και ευχάριστα. Στην Κατοχή πεινούσαμε αλλά και γλέντησα, ακόμη και την πείνα, μέχρι κι αυτή...Δε μ' ένοιαζε αν έτρωγα λαχανίδα με πληγούρι...φασολάδα...Ακόμα τρώω φασολάδα! Καμμιά φορά ονειρευόμουνα σοκολάτα, αλλά δεν έχει σημασία αυτό, η Κατοχή δε μ' ενόχλησε ούτε κι η πείνα ακόμα...Γιατί; Το να πεινάς εσύ ο ίδιος είναι κακό. Να έχεις την ευθύνη αυτού που πεινάει, να 'χεις το παιδί σου να πεινάει είναι η τραγωδία. Κι εγώ ήμουν παιδί τότε. Είναι εντελώς άλλο πρόβλημα. Οι γονείς μας ανησυχούσαν μήπως πάθουμε αδενοπάθεια ή φυματίωση, αλλά εγώ έτρωγα ό,τι έβρισκα. Έφαγα κρεμμύδια, χόρτα ωμά, ό,τι έβρισκα. Έτρωγα σα ζώον. Η μάνα μου, όλοι λέγανε: "να φάει το παιδί κόλλυβα, κολλυβοζούμι." Ξέρεις τι θρεπτικό; Η Αθήνα όταν τελείωσε η Κατοχή και άρχισαν να έρχονται οι Εγγλέζοι κι άρχισα να μυρίζομαι τα ξένα φιλμς και τι γίνεται στην Αμερική, αισθάνθηκα ότι ζούσα σε επαρχία και θέλησα να φύγω. Εγώ δεν είμαι για εδώ, σκέφτηκα, κι έφυγα στο εξωτερικό.
-Συνήθως οι μεγάλοι χορευτές δεν είναι καλοί δάσκαλοι, γιατί πρέπει να είναι εγωιστές, πρέπει να φροντίζουν μόνο τον εαυτό τους. Να 'χουν το ένστικτο να λάμψουν εκείνοι και να πάνε χαμένοι όλοι οι άλλοι. Δε γίνονται καλοί δάσκαλοι γιατί ο δάσκαλος πρέπει να φροντίζει τα παιδιά. Να 'χει κάτι του γονιού. Η Όλγκα Πρεομπραζένκα, η μεγάλη μπαλαρίνα, ήταν εξαίρεση: μεγάλη χορεύτρια και εξαιρετική δασκάλα. Σπάνιο, πολύ...Η Ροζέλλα Χαϊτάουερ, ήταν μεγάλη δασκάλα επειδή έδινε το παράδειγμα, εκτός του ότι ήταν εκπληκτικής τεχνικής χορεύτρια. Το ήθος της. Πάρα πολύ εντάξει με τους άλλους χορευτές, ποτέ δεν προσπάθησε να καταπατήσει κανεναν. Έλεγα σήμερα στα παιδιά ένα παράδειγμα από την πρακτική της: μια φορά δεν είχαν έρθει τα παπούτσια της, που τα έκανε ειδική παραγγελία, από την Αμερική, και είπε "ας χορέψει άλλη, η τάδε, τη Λίμνη των Κύκνων". Τελικά τα παπούτσια ήρθαν δυό μέρες πριν την παράσταση και τα έκρυψε αφού είχε υποσχεθεί στην άλλη το ρόλο, και δεν χόρεψε. Δεν την σταματούσε ούτε η αρρώστια, ούτε τίποτα. Έτσι φτιάχνεις Σχολή: δεν είναι μόνο το πώς χορεύεις, είναι το πώς αντιμετωπίζεις το επάγγελμα. Δε πα' να ξερνάς, δεν πα' να κουτσαίνεις, την παράσταση τη βγάζεις, κι εφόσον είσαι η Hightower και στηρίζεις όλο το θίασο, τη βγάζεις και μάλιστα θριαμβευτικά, ρίχνεις το θέατρο. Άσχετο αν μετά καταρρέεις. Από άνδρες χορευτές, ο μεγαλύτερος όλων υπήρξε ο Eric Bruhn. Το παραδέχτηκαν ακόμη και ο Νουρέγιεφ κι ο Μπαρίσνικωφ. Ως άνθρωπος όμως, ανώριμος, σαν παιδί κάπως. Με ζήλειες, με μιζέριες, με παιδαριώδη φερσίματα. Κι όμως μεγάλος! Η τελειότητα! Τόσο τέλειο...Όταν είδα τον Νουρέγιεφ να χορεύει, μ' όλη αυτή την πουτανιά που είχε, ζήλεψα. Όταν είδα την τελειότητα του άλλου, είπα, "δεν τη θέλω." Τον Eric Bruhn δεν μπορούσες να τον ζηλέψεις, ήταν τέλειος. Ήταν μη-άνθρωπος. Οι άλλοι είχαν τα ελαττώματά τους, όπως κι εγώ, Τους έφευγε το βήμα, το μπαλώνανε με μια πουτανιά, με ένα χέρι, κάτι. Του αλλουνού δεν του έφευγε τίποτα. Ήταν σαν μια καλή Μερτσέντες, σαν μια καλή Πόρσε. Δεν το ζηλεύεις αυτό, το θαυμάζεις. Ζήλεψα το ανθρώπινο γιατί με πλησίαζε. Το τέλειο, το υπεράνθρωπο δεν το ζήλεψα γιατί δεν το ήθελα, δεν έβλεπα να έχει καμμία σχέση μαζί μου.
©
No comments:
Post a Comment