«Πλάτωνα,
Απολογία Σωκράτη» στο Δημοτικό Θέατρο
Πειραιά
Μόνο
για 8 παραστάσεις
6
έως 15 Μαΐου
«Πλάτωνα,
Απολογία Σωκράτη», η
παράσταση στην
αρχαία ελληνική γλώσσα (με υπέρτιτλους
στα νέα ελληνικά και στα αγγλικά)
που καθήλωσε χιλιάδες θεατές, μετά από
sold
παραστάσεις στη Θεσσαλονίκη αλλά και
σε όλη την Ελλάδα, τη Ρουμανία, την Κύπρο
και το Βιετνάμ όπου αποθεώθηκε στην
ιστορική Όπερα του Ανόι, έρχεται στο
Δημοτικό Θέατρο
Πειραιά για 8 παραστάσεις, από τις 6 έως
τις 15/5/2016.
Η
αυθεντική αυτή Αναπαράσταση της πιο
συγκλονιστικής δίκης στην ιστορία του
πολιτισμού, στην ίδια ακριβώς γλώσσα
που μιλούσε ο Σωκράτης και καταγράφηκε
με ακρίβεια από τον παρόντα νεαρό μαθητή
του, Πλάτωνα, κάνουν την παρακολούθηση
της για τους θεατές- δικαστές, μια
μοναδική βιωματική εμπειρία, έχοντας
την αίσθηση ότι ζουν μέσα στην πραγματική
ατμόσφαιρα εκείνης της μέρας της δίκης,
κι όπου ο Σωκράτης και ο Μέλητος
ενσαρκώνονται μπροστά τους ζωντανά.
Ο
Δήμος Αβδελιώδης,
εμπνευστής και δημιουργός αυτού του
εγχειρήματος, έχοντας διδάξει την
φωνητική ερμηνεία της αρχαίας ελληνικής
γλώσσας και καταθέτοντας παράλληλα μια
νέα μετάφραση της «Απολογίας» που
συνοδεύει με υπέρτιτλους την παράσταση,
γράφει στο εισαγωγικό του σημείωμα:
Mε
την «Απολογία του Σωκράτη» το οικουμενικό
πνεύμα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού
φθάνει στην πιο κορυφαία του στιγμή,
γιατί γίνεται συνειδητή πράξη, αποκτώντας
πραγματική και αναμφισβήτητη σωματική
υπόσταση με τον Σωκράτη, ο οποίος αρνείται
να ζει συμβατικά, χωρίς ελευθερία, και
προτιμά το θάνατο, παρά να στερηθεί τον
ενθουσιασμό και τη χαρά, σαν αναζήτησης
του ουσιαστικού σκοπού της ύπαρξής μας.
Στην
απολογία του, αποκαλύπτει τις τυποποιημένες
και φοβικές συμπεριφορές των ανθρώπων
και όλη την εικόνα ενός πολιτισμού που
πελαγοδρομεί ασταμάτητα χωρίς πιλότο
και χωρίς ξεκάθαρο δημιουργικό σκοπό,
μοιάζοντας με το σήμερα του δυτικού
πολιτισμού.
Ταυτόχρονα
αρχίζει και η δύση του ελληνικού κόσμου,
εφ’ όσον το πνεύμα αυτού του ουμανιστικού
πολιτισμού δεν μπόρεσε να ενσωματωθεί
μέσα στην πραγματική ζωή, της λειτουργίας
της δημοκρατίας, της παιδείας και των
άλλων θεσμών, παραμένοντας σαν μια
ουτοπική και άπιαστη ιδέα για ποιητές.
Είναι
δύσκολο έως ακατόρθωτο να καταλάβουμε
σήμερα τον πραγματικό χαρακτήρα αυτού
του εξόχως οριακού κειμένου μέσα από
τις μεταφράσεις του, επειδή η μεταγραφή
του σε μιαν άλλη γλωσσική δομή και φωνή,
είτε είναι η νέα ελληνική είτε η φωνή
μιας οποιασδήποτε άλλης εθνικής γλώσσας,
αλλοιώνει αναγκαστικά και παρερμηνεύει
το ύφος και το ήθος του λόγου, άρα και
το πραγματικό πρόσωπο του Σωκράτη και
του Πλάτωνα.
Κάθε
μεταφραστική απόπειρα όσο πιστή κι’
αν θέλει να είναι, δεν μπορεί να
υποκαταστήσει τον πρωτότυπο λόγο ενός
κειμένου, αφού εκ των πραγμάτων παράγει
μιαν εντελώς νέα δομή, που ενέχει έναν
διαφορετικό ήχο, παράγοντας μιαν άλλη
μουσική και ένα άλλο νόημα.
Όμως
ο ήχος και οι μουσικές παράμετροι είναι
που ρυθμίζουν τις σημασίες και το νόημα
της κάθε φράσης και όχι η τυπική ή
τυποποιημένη εκφορά μιας σειράς λέξεων.
Ο τρόπος που θα ειπωθούν, είναι αυτό που
καθορίζει την ευκρίνεια των ιδεών, των
εικόνων και των αισθημάτων που κατοικούν
μέσα τους.
Οι
πρόβες ξεκίνησαν τον Μάιο του 2012, με τη
συγκεκριμένη μέθοδο που χρησιμοποιώ
για την ερμηνεία ενός κειμένου
–παρακάμπτοντας την Εράσμια και την
Προσωδιακή εκφορά καθώς και τη χρήση
των πλάγιων ήχων της βυζαντινής μουσικής–,
με σκοπό ο αρχαίος λόγος να ακούγεται
φυσικός και οικείος, έχοντας παρόμοιους-αν
όχι τους ίδιους-, ήχους και ρυθμούς με
τις προγενέστερες έως και τις σύγχρονες
φωνητικές εκφράσεις της ελληνικής
γλώσσας.
Οι
υπέρτιτλοι της μετάφρασης δεν είναι
μόνο ένας οδηγός για την πλήρη κατανόηση
του λόγου του Σωκράτη αλλά και για την
εξήγηση κάποιων λέξεων που τις θεωρούμε
αυτονόητες επειδή τις χρησιμοποιούμε
και σήμερα, ενώ η σημασία τους είναι
εντελώς διαφορετική, όπως πχ η λέξη
αλήθεια, η οποία για τους ακροατές του
απολογούμενου Σωκράτη, σημαίνει την
ακριβή διατύπωση ενός πράγματος, την
πραγματικότητα.
Μέλημά
μας δεν ήταν απλά μια καλή θεατρική
παράσταση, αλλά κυρίως μια αυθεντική
Αναπαράσταση της δίκης του Σωκράτη, με
ένα πατάρι και μια κλεψύδρα, χωρίς άλλα
θεατρικά στοιχεία, παρά μόνο με την
ατμόσφαιρα που δημιουργεί η ενσάρκωση,
από τους δυο ηθοποιούς, της φωνής του
πρωτότυπου κειμένου στην αρχαία αττική
διάλεκτο, της αυθεντικής δηλαδή φωνής
του, που του επαναπροσδίδει το "χαμένο"
από τις μεταφράσεις νόημα του.
«Πλάτωνα,
Απολογία Σωκράτη»
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Διδασκαλία
αρχαίου κειμένου, μετάφραση, σκηνικός
χώρος, σκηνοθεσία: Δήμος
Αβδελιώδης
Επιμέλεια
μετάφρασης υπερτιτλισμού: Αμαλία
Κοντογιάννη
Εικαστική
παρέμβαση: Αριστείδης
Πατσόγλου
Σκηνογραφικός
σχεδιασμός κλεψύδρας:
Κώστας Κοτσανάς
Βοηθοί
σκηνοθέτη: Αθηνά
Ζώτου, Ειρήνη Ζάρρα
Οργάνωση
παραγωγής: Αθηνά
Σαμαρτζίδου
Διανομή:
Βασίλης
Καραμπούλας (Σωκράτης),
Θανάσης Δισλής
(Μέλητος)
Τιμές Εισιτηρίων
Γενική είσοδος: 10€
Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
6
έως 15 Μαΐου
Hμέρες
& ώρες παραστάσεων:
Τετάρτη
& Κυριακή 19.00
Πέμπτη,
Παρασκευή & Σάββατο 21.00
