ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΤΑ, Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Πρεμιέρα, 19/2/2016.  

 

Σε ένα γεμάτο θέατρο και μπροστά σε ένα ανεκτικό κοινό δόθηκε η πρεμιέρα του πασίγνωστου και αγαπημένου έργου του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, “Ρωμαίος και Ιουλιέττα”, σε μετάφραση Δημητρίου Βικέλα και σκηνοθεσία/χορογραφία/σκηνογραφία του Κωνσταντίνου Ρήγου. 

Το έργο, έχει ανέβει σε πλείστες όσες εκδοχές, θεατρικές, χορευτικές, κινηματογραφικές, σε ύφος εποχής, ανανεωμένο, αλληγορικό κ.ο.κ. Από τη δεκαετία του '60 και μετά κέρδισε έδαφος η Street gang εκδοχή (West Side Story), για να φτάσουμε στα μέσα του '90 στην κινηματογραφική version του Μπαζ Λούρμαν, βιντεοκλιπάτη αλλά με το πρωτότυπο κείμενο. Ο Αngelin Preljocaj έδωσε τη δική του χορευτική, “σκοτεινή” άποψη με κοστούμια του Enki Bilal και γενικά δεν έχουμε σταματήσει να βλέπουμε ερασιτέχνες και επαγγελματίες να σπάνε το κεφάλι τους για το πώς θα αγκαλιάσει το έργο του “Βάρδου” όλη την πολιτική ορθότητα των καιρών, παίζοντας με την μπαναλιτέ (πλέον) της συμφιλίωσης, όπου “συμφιλίωση” βάλτε “εκπαιδευτικό μάθημα προκειμένου να μετανοήσει πικρά το κοινό για όλο το παρελθόν της ανθρωπότητας”. Δουλεμπόριο τον 19ο αιώνα; μαύρος ο Ρωμαίος, σε ζευγάρι αναμίξ. Περιθωριοποίηση της ομοφυλοφιλικής κοινότητας; Gay η παρέα ολόκληρη και ο Ρωμαίος που στραβώνεται και παίρνει ως μικροαστίλα τη “μούτζα” την Ιουλιέττα. Και ων ουκ έστιν αριθμός επινοήσεων, φαντάζομαι ότι μπορεί να γίνει Ρωμαίος για τον αντικαπνιστικό νόμο που να “τη λέει” στους καπνιστές, χιπαριό καλλιεργητής κάνναβης, S&M, και ό,τι βάλει ο νους του ανθρώπου. Και κάπως έτσι γίνεται διδακτική άλλη μια ιστορία, και πάει κατά διαόλου κι ο Ρωμαίος όπως ο Προμηθέας κι η Αντιγόνη, που κατάντησαν στρατευμένα σύμβολα, να περιφέρονται με δερμάτινα παλτά στη σκηνή. Ή αυτοί ή οι βασανιστές τους -δεν υπάρχει παγκόσμια θεατρική σταθερά για το δερμάτινο παλτό. Το μακρύ. 

 

Όπως στην Αντιγόνη, οι νεαροί διάδοχοι των οικογενειών πεθαίνουν, όπως στην Ορέστεια, τίθεται το ζήτημα της εκδίκησης, της βεντέτας, του εμφυλίου, διότι το θέμα δεν είναι μονο οι άρχοντες και τα γένη τους (είναι και αυτό και μάλιστα μεγάλης σημασίας για την γεωοπολιτική ισορροπία), αλλά και η “πόλη”, η χώρα που με νύχια και με δόντια και πολλές σφαγές είχε αποκτήσει σχετική γαλήνη, είτε μιλάμε για την Αθήνα, είτε για τις Ιταλικές πόλεις-κράτης της Αναγέννησης (και του ύστερου Μεσαίωνα -ας μην ξεχνάμε τι συνέβη και στον Dante Alighieri), είτε για την Αγγλία της εποχής της Ελισάβετ Α' και του Σαίξπηρ. Η ίδια η Ελισάβετ ήξερε στο “πετσί της” τι θα πει βεντέτα και συνωμοσία, και ο Σαίξπηρ επιτελεί με το έργο αυτό ρόλο αντάξιο αρχαίου τραγωδού ως προς την πολιτική στράτευση και διδαχή, αλλά το κάνει με τον πλέον ψυχαγωγικό και ευχάριστο τρόπο, ήτοι με ένα ερωτικό δράμα, το οποίο επιπλέον, έχει και πολλή σασπένς και ανατροπές.

Τα ονόματα δεν είναι τυχαία, εντείνουν την ποιητικότητα και την τραγική ειρωνία, από τον “Μερκούτιο” που παραπέμπει στον Ερμή-ψυχοπομπό, μέχρι τον “Μπενβόλιο” που είναι αρεστός, ευχάριστος και αγαπητός/συμφιλιωτικός όπως μαρτυρά το όνομά του, ενώ ο Ρωμαίος και η Ιουλιέττα θα παραμείνουν με το τραγικό τέλος τους για πάντα “νέοι”, “προς τη Ρώμη” και όχι το ηγετικό ζευγάρι “Καίσαρα και Ιουλίας” που θα μπορούσαν να γίνουν, θεμελιωτές καινούργιας ζωής και δύναμης. 

 

Στην παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, θα δείτε πολλούς Ρωμαίους και Ιουλιέττες, όλοι τους πραγματικά εξαιρετικοί. Το καστ στο σύνολό του είναι καλό, και κρατάει καλές ισορροπίες και αντιστάσεις μέσα στο πανδαιμόνιο: Γιώργος Κατσής πολύ καλός, Παναγιώτης Μπρατάκος επίσης, Σταμόπουλος Αντώνης, Κίττυ Παϊταζόγλου (που έχει τη δύσκολη και ζηλευτή σκηνή του μπαλκονιού), όλοι τους θαύμα. Τα πιο “αβανταδόρικα”, τραγικά μέρη αναλαμβάνει η Δανάη Επιθυμιάδη, και είναι σπουδαία. Προσωπικά έχω μεγάλες επιφυλάξεις για την ερμηνευτική προσέγγιση του πατρός Λαυρεντίου, αλλά ο Ιερώνυμος Καλετσάνος ως εξαιρετικός ηθοποιός που είναι βγάζει παληκαρίσια αυτό που ανέλαβε. Ειδική μνεία για τις δύο παραμάνες, την Άρτεμη Μπόγρη και τη Λητώ Μεσσήνη που με τις ερμηνείες τους έκαναν το ρόλο “μοδάτο” και ελκυστικό..

© 

ΚΟΚΚΙΝΑ ΦΑΝΑΡΙΑ

Από το έργο του Α. Γαλανού, θέατρο Κοτοπούλη-Ρεξ
Λαϊκή απογευματινή.

Η πλατεία σχεδόν γεμάτη, ο εξώστης άδειος. Έξω λιακάδα, μέσα σκοτεινιά. Επί σκηνής 14 άτομα στους ρόλους λίγο-πολύ που γνωρίσαμε από την ταινία του Β. Γεωργιάδη, της δεκαετίας του '60. Ανανεωμένο από τον Κ. Ρήγο, με έμφαση στην trash εικόνα του συγκεκριμένου κοινωνικού περίγυρου, πιστός όμως στα βασικά σημεία στα στερεότυπα που μελοδραματικά φέρνει στο προσκήνιο ο συγγραφέας του θεατρικού έργου: κορίτσια χαμένα, κορίτσια με όνειρα, κορίτσια που τα 'βγαλαν στο κλαρί, αγαθές ψυχές παρά "το βούρκο και την αμαρτία". Ιστορίες για σκληρό νεορεαλισμό, ιστορίες για μελόδραμα, ιστορίες...
Η ανανέωση του Ρήγου είναι η εξομολόγηση της αρχής, από την ολόγυμνη Έλενα Τοπαλίδου, (το ολόγυμνη δεν είναι είδηση, το να βρεθεί περφόρμερ ντυμένος σε έργο του Κ. Ρήγου είναι είδηση), που πολεμάει το στερεότυπο τύπου "Αστερισμός της Παρθένου", με το ψυχολογικό προφίλ της κακοποιημένης και θύματος αιμομιξίας κοπέλας που εύκολα καταλήγει πόρνη και πρεζόνι, ταλανιζόμενη από ενοχές, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοκαταστραφικότητα. Δεν είναι πάντα έτσι τα πράγματα, αλλά δεν είναι καθόλου κακή σύνδεση μεταξύ ψυχολογικού προφίλ και επαγγέλματος. Τουναντίον...
Επίσης, καθώς εξελίσσεται το έργο, ο σκηνοθέτης ώρες-ώρες παίρνει θέση ότι πρόκειται για ένα πολύ σκληρό επάγγελμα, αλλά επάγγελμα, και δεν χρειάζονται πολλές-πολλές ηθικολογίες. Δεν το λέει με πανό και με δηλώσεις, προκύπτει από την εξέλιξη του έργου και τα λόγια των "κοριτσιών". Τέλος, η κόκα που εισπνέει η νεαρή ιερόδουλη (...) και πρακτικές ανησυχίες σχετικά με το επάγγελμα κλείνουν τον κύκλο των ανανεωτικών παρεμβάσεων.
Η γραφικότητα -αλλά και πραγματικότητα- του ξεκατινιάσματος και της χυδαιολογίας παραμένει, με την προσθήκη και μιας τραβεστί, όπως και η "αθωότητα" και τα "όνειρα" των κοριτσιών της μαντάμ Παρή.
Το έργο ακροβατεί ανάμεσα στο μέϊνστρημ μελόδραμα με μπόλικα στερεότυπα και την αγριότητα της πραγματικότητας, ιδίως της σημερινής. Η αλήθεια είναι, ότι αν γινόταν ακόμη πιο ρεαλιστικό, με τη φόρα που είχε ο σκηνοθέτης, θα κατέληγε πορνό, οπότε το κείμενο του Γαλανού, έστω και δείχνοντας τα χρονάκια του, λειτούργησε ευεργετικά ως αντίβαρο -και ο Κ. Ρήγος το σεβάστηκε και το ανάδειξε θα λέγαμε. Η σκηνή της "Μυρσίνης" με τη μαντάμ του σπιτιού είναι η καλύτερη του έργου, ενώ συνολικά το καστ είναι εξαιρετικό, κι αν στιγμές-στιγμές δεν ακολουθούσε την ερμηνευτική μανιέρα της ταινίας μπορεί και να ήταν ακόμη καλύτερο, ή μήπως ακριβώς αυτό το κρυφοκοίταγμα στο παρελθόν μας άρεσε;

Καλύτεροι του καστ: Μαρία Κίτσου, Ευγενία Δημητροπούλου, Νίκος Ψαράς, Κωνσταντίνα Μιχαήλ, Έλενα Τοπαλίδου, Παναγιώτης Μπουγιούρης, Ελένη Κοκκίδου (καλύτερη στο πιο δραματικό δεύτερο μέρος).

-Να το δω κουμπάρε;
-Είπαμε, ναι!