Μπορεί τα 90s να άρχισαν με grunge και θεωρητικά, έμφαση στον μινιμαλισμό, αλλά η χρωματική παλέτα τους, θα έπρεπε να μας κάνει να υποψιαστούμε ότι επρόκειτο για άλλη μια εκδοχή της χλίδας.
Και το βιβλίο μου για τον σύγχρονο χορό στην Ελλάδα, προσφέρει μια από πρώτο χέρι μαρτυρία, για τη χλιδή που επικράτησε στις σκηνές τη δεκαετία του '90. Την εποχή των παχυλών επιχορηγήσεων, της κορύφωσης της αναρώτησής μας (...) για το αν είμαστε ανατολίτες ή βαλκάνιοι, της πίστης ότι η ρεμούλα της μεταπολίτευσης δεν θα τελειώσει ποτέ, και γενικότερα μιας εφηβείας παρατεταμένης που περιλάμβανε αργοπορημένα προτάγματα του Μάη του '68, τη σεξουαλική επανάσταση της γκέι κοινότητας, βγάλσιμο της γλώσσας στους θεσμούς, και την πεποίθηση ότι ο παγκοσμιοποιημένος καλλιτέχνης οφείλει να μεταγράψει στην καθυστερημένη Ψωροκώσταινα τα όσα θαυμαστά συνέβαιναν στην αλλοδαπή, δηλαδή να κοπιάρει ανερυθρίαστα και ταχύτερα κι από μαγαζί στην κινεζική ενδοχώρα την "ωτ κουτύρ" της τέχνης, σε τσίτια για όλους.
Η δεκαετία του '90, σήμανε τη λήξη της ονείρωξης της χλιδής, αλλά περιέργως πως, εδραίωσε την πίστη στην ανάγκη να την ξαναζήσει η ανθρωπότητα, μαζικά. Καμμιά ωριμότητα, καμμιά αλλαγή νοοτροπίας, κι από μια άποψη αυτό είναι κατανοητό: γλυκάθηκε η γριά στα σύκα, πού να ξαναγυρίσει στα ξυνά...
Από καλλιτεχνική άποψη, οι επιχορηγήσεις, κατά το Γαλλικό σύστημα, εδραιώθηκαν και αυξήθηκαν. Έτσι, φτάσαμε στο σημείο που κάθε καλλιτέχνης, (ας μείνουμε στο χορό), δεν έκανε βήμα (μεταφορικά και κυριολεκτικά) αν δεν έλυνε το αγωνιώδες και τρομακτικό ζήτημα "ποιόν βιολοντσελίστα να προσλάβει για να συνθέσει για το επόμενο έργο". Δεν έκανε βήμα, αν δεν είχε τον προσωπικό γλύπτη να συνθέσει το σκηνικό της επόμενης παραγωγής, που έπρεπε να λάβει χώρα σε εποχή που οι πολλαπλές υποχρεώσεις του γλύπτη άφηναν κάποιο κενό για να "πάρει" κι άλλο πελάτη ("μωρή Σούλα βάλε στο λουτήρα την κυρία Σολτάνα και βγάλε τα μπιγουδιά της κυρίας Στέλλας κι έρχομαι"). Χωρίς προσωπικούς μουσικούς, κοστυμιέ, σκηνογράφους, κατασκευαστές σκηνικών και προηγούμενη ενημέρωση από τις διεθνείς καλλιτεχνικές επιτυχίες ("δες τι φοριέται φέτος στο Λονδίνο, θα το αγοράσω, λεφτά έχουμε"), ο αρτίστας, η αρτίστα δεν προχωρούσε. Πώς μπορεί άλλωστε να συνθέσει κάποιος ένα κοπιαρισμένο συνολάκι α λα Πίνα Μπάους, όταν βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης γιατί η Βίσση παρέλαβε πρώτη το φόρεμα στον ¨Διογένη", και άρχισε πριν την μπαλαρίνα-πρωταγωνίστρια τη δίαιτα με ρύζι αναποφλοίωτο;
Μ' αυτά και μ' αυτά, σκηνή χορευτική δεν δημιουργήθηκε, θεσμοί δεν ενισχύθηκαν, νοοτροπίες δεν άλλαξαν. Ενδυναμώθηκε όμως ο σουσουδισμός, που έθρεψε του γηγενείς και όσους εκ του εξωτερικού ήθελαν δωρεάν διακοπές στην ηλιόλουστη χώρα μας.
Ο σύγχρονος χορός στην Ελλάδα - Νατάσσα Χασιώτη - 9786185186432 | Protoporia.gr
