FAUST -cinema

FAUST/ΦΑΟΥΣΤ by ALEXANDER SOKUROV

Θα ήθελα πραγματικά να απολαύσω μια μεταφορά του έργου του Γ.Β. Γκαίτε (Goethe) στη μεγάλη οθόνη. Η εκδοχή του Μουρνάου (1926) είναι εκπληκτική, αλλά μου λείπει κάτι που να είναι "της εποχής μου."
Ο Αλεξάντερ Σοκούρωφ, που δικαίως πήρε το Χρυσό λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας το 2011, έφτιαξε ένα αποπνικτικό, κλειστοφοβικό έργο σε μια "δύσβατη" κοινότητα του 19ου αι.
Η μεταφυσική σε έναν επίγονο ενός αιώνα υλισμού και θετικιστικής σκέψης είναι μάλλον δύσκολη υπόθεση, οπότε ο Μεφιστοφελής μετατράπηκε σε ενεχυροδανειστή της "Μεσαιωνικίζουσας" πόλης που βρίθει από πάθη και ανομολόγητους πόθους, δεισιδαιμονία και "αμαρτία". Ένα όν πολύ κοντά στον Νοσφεράτου του Μουρνάου (και πάλι), που κυκλοφορεί ανάμεσα στους ανθρώπους και κλείνει επικερδείς συμφωνίες -για τον ίδιο. Οι λαϊκές ιδέες και δοξασίες για το Διάβολο διαπερνούν το έργο του Σοκούρωφ, ενώ αυτό που σεναριακά είναι αριστουργηματικό, είναι η απεικόνιση της εξαπάτησης, και μάλιστα χωρίς την παραμικρή αίσθηση ενοχής ή μετάνοιας. Καθένας είναι υπεύθυνος για τις πράξεις και τις αποφάσεις του, και έλεος δεν υπάρχει. Ο Σατανάς υπόσχεται, ο άνθρωπος πιστεύει σε αυτό που ακούει, μόνο για να ανακαλύψει ότι δεν είχε διαβάσει "τα ψιλά γράμματα της συμφωνίας", ωσάν να συναλλασσόταν με κάποια τράπεζα που του έταζε σπίτι, ενώ είχε παίξει και τον δανειζόμενο/οφειλέτη και τα λεφτά του και την υπεραξία του, ήδη, στα hedge funds. Ο Διάβολος ως ενεχυροδανειστής βρίσκει την αντιστοιχία του στα καλόπαιδα του τραπεζικού συστήματος.
Το έργο του Γκαίτε επανέρχεται στη σκηνή στο καπηλειό, στο αθώο πρόσωπο της Μαργαρίτας/Γκρέτσεν, στην ερώτηση του Φάουστ "Τι είναι αυτός ο καπνός;" -που στο πρωτότυπο τον οδηγεί στη φυλακή και την τελευταία συνάντηση με την αγαπημένη του πριν εκτελεστεί για τους φόνους που της καταλογίζονται και βεβαίως, πριν κριθεί Άνωθεν, και σωθεί. Εδώ η πλάστιγγα τελικά μάλλον κλίνει υπέρ της καταδίκης του Φάουστ, ή τουλάχιστον προς μια αέναη περιπλάνηση για τη σωτηρία, που την αναλαμβάνει μόνος του.
Είναι δικαίωμα του δημιουργού να κάνει ό,τι εκδοχή θέλει ενός αριστουργήματος, και ο Σοκούρωφ με την ομάδα του του σεναρίου, (για να μην αναφερθεί κανείς στους απίθανους ηθοποιούς, Johannes Zeiler, Anton Adasinsky, Isolda Dychauk)έχουν προφανώς τα φόντα να το αποφασίσουν par excellence. Παρ' όλα αυτά, θα ήθελα το σύγχρονο έπος του Ρώσου σκηνοθέτη, να απέδιδε τις τεράστιες προκλήσεις του Φάουστ του Γκαίτε, κατά τρόπο πιστό στο πρωτότυπο κείμενο.

©

Faust by A. Sokurov (synopsis of the review in English)

A materialist Faust disappointed by poverty and lack of understanding for science, entrusts his soul to the pawnbroker of his small city. Devil, or his advocate, helps him win Margaret/Gretchen while the scientist tries to kill him and begins his eternal wandering through Hell or Kosmos, depending on the viewer's stance.
An interpretation of J.W. Goethe, Sokurov's Faust occasionally draws exactly on the former's work, when the hero wonders about the "smoke coming from afar", in the scene at the inn, in "Margaret's" absolutely angelic face. The Devil and the bankers are closely linked, thus making it clear that money, as traditionally seen, has a strange, devilish power over people. Sokurov's script is philosophical and rational, therefore such notions coming straight from the "heart" of the folklore, is a little puzzling.
I would personally prefer to have seen a challenging version of Goethe's work and not an entirely diversified interpretation, despite this film's artistry and interest. An amazing cast contributed a lot to the film's success.

©