ΚΡΙΤΙΚΗ - ΘΕΑΤΡΟ (Νέος Ακάδημος)

10 ΜΙΚΡΟΙ ΝΕΓΡΟΙ 

Το έργο της Άγκαθα Κρίστυ 10 Μικροί Νέγροι (And then there were none, όπως είναι ο τίτλος με τον οποίο έγινε κυρίως γνωστό στον Αγγλοσαξωνικό κόσμο μετά τον Β'ΠΠ, και που είναι σχετικός με τον πρωτότυπο της συγγραφέως, αφού είναι στίχος παρμένος από το τραγουδάκι που αποτέλεσε έμπνευση για το βιβλίο) παρουσιάζεται στο θέατρο Νέος Ακάδημος, σε σκηνοθεσία Ρέινα Εσκενάζυ (4/11). 

Από τα πιό σκοτεινά και περίπλοκα έργα της αγαπημένης και διάσημης συγγραφέως, το έργο δεν ξεφεύγει από τη βασική της αρχή ότι κάτι κακό υπάρχει στην προσωπικότητα κάθε ανθρώπου, και αρκεί μια σπίθα, μια αφορμή για να το κάνει να αναδυθεί, κάνοντας φιλήσυχους πολίτες, επαρχιώτες ή υπεράνω υποψίας καθωσπρέπει και εξέχοντα μέλη της κοινωνίας να εγκληματίσουν. Αρκεί η ζήλεια, το χρήμα, η ερωτική αντιζηλία ή κάτι σκοτεινό στην ψυχή για να καταλυθούν δεσμοί φιλίας, συγγένειες και αγάπες. Είναι φιλοσοφικό εντέλει το ερώτημα που διαπνέει τα βιβλία της Κρίστυ, που είχε βιώσει τεράστια ερωτική απογοήτευση, που είχε έρθει η ίδια αντιμέτωπη με την προδοσία και το σοκ που την άλλαξαν για πάντα. Επίσης δεν είναι τυχαία η περιγραφή της Αγγλικής επαρχίας και των ανθρώπινων τύπων στα έργα της, ούτε και στους Δέκα Μικρούς Νέγρους το Ντέβον ως τόπος συγκέντρωσης των προσώπων του έργου, καθώς ήταν το μέρος στο οποίος είχε μεγαλώσει και η ίδια η Άγκαθα Κρίστυ.

Η πολυδιαβασμένη συγγραφέας, αμφισβητήθηκε όπως είναι φυσικό με την πάροδο των δεκαετιών αλλά η πατίνα του χρόνου δεν άλλαξε την αγάπη του κοινού για τα έργα της, που επανήλθαν ως vintage αγαθό της ανθρωπότητας. Συνδέθηκαν στο ανέβασμα τους στο θέατρο ή στη μεταφορά τους στη μεγάλη οθόνη, με ηθοποιούς σπουδαίους, που ταυτίστηκαν με τους ήρωές της ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό και Μις Μαρπλ, που ενσάρκωσαν. 

 Ώσπου το έργο 10 Μικροί Νέγροι (1939), ένα από τα πλέον ευπώλητα βιβλία όλων των εποχών, το περιέλαβε η σουρρεαλιστική κωμωδία και σάτιρα της δεκαετίας του '70, και το Murder by Death (Πρόσκληση σε γεύμα από έναν υποψήφιο δολοφόνο, του Robert Moore, 1976), με τον Τρούμαν Καπότε και μια πλειάδα σπουδαίων ηθοποιών έγραψε ιστορία, μετατρέποντας το σενάριο της Αγκάθα Κρίστυ, από πρόσκληση κάποιων χαμένων ψυχών σε ένα νησί κάπου στο Ντέβον της Αγγλίας, σε σύναξη των μεγαλύτερων ντετέκτιβ της λογοτεχνίας, που αποκαλύπτουν τις νευρώσεις και τις αδυναμίες τους, αν όχι και τις μικρότητες και το σταριλίκι τους, αντί για το σύνηθες κουλ ύφος που τους έκανε γνωστούς στο αναγνωστικό κοινό. Νωρίτερα, το έργο της Α.Κ. είχε γνωρίσει τρεις κινηματογραφικές μεταφορές, η μια με τον επίσης γνωστό τίτλο Ten Little Indians, και πάλι με καταπληκτικό καστ, κάθε μια από τις μεταφορές αυτές.  

Το ανέβασμα του έργου στον Νέο Ακάδημο, είναι ατμοσφαιρικό, και με ένταση που χτίζεται προσεκτικά και καθηλώνει καθώς η ώρα περνάει και πυκνώνει το μυστήριο. Οι χαρακτήρες αποδίδονται στο σύνολο θαυμάσια από το καστ, και μάλιστα κάποιοι ηθοποιοί δείχνουν ότι έχουν κάνει πολλή δουλειά στο διάστημα που απέχουν από την τηλεόραση και έχουν εξελίξει την ερμηνευτική τους γκάμα, όπως ο Αργύρης Αγγέλου. Το στοιχείο του σασπένς -whodunit- κρατιέται σωστά και παρ' όλο που πρόκειται για γνώριμο έργο, ο θεατής αισθάνεται ότι το βλέπει σαν καινούργιο και φρέσκο. 

Όλος ο θίασος είναι χάρμα, αλλά ιδού και μερικές ειδικότερες αναφορές μια και σε τέτοια έργα από τη μια δεν μπορεί να προδοθεί η υπόθεση και από την άλλη, το καστ έχει μεγάλη σημασία καθώς συνήθως είναι συγκέντρωση "all star" ηθοποιών: έτσι λοιπόν, η Γωγώ Μπρέμπου άρχισε λίγο δειλά αλλά έδωσε σταδιακά μια θαυμάσια ερμηνεία. Σύντομη η παρουσία της "καμαριέρας" που παίζει η Τζούλι Τσόλκα αλλά μένει στο νου του θεατή. Σατανικός και χειμαρρώδης ο Άρης Λεμπεσόπουλος ως "δικαστής", εκπληκτικός με δραματικό κρεσέντο ο Βασίλης Ευταξόπουλος ως "γιατρός", (πάντα) κομψά κυνικός ως "στρατιωτικός" που όπως όλοι οι καλσεμένοι στην έπαυλη, έχει προδώσει αυτό ακριβώς που ορκίστηκε να προστατεύει, ο ώριμος Φιλιππος Σοφιανός, λίγο ατσαλάκωτος "αστυνομικός" ο Παύλος Ευαγγελόπουλος. 

Να πω εδώ ότι το σκηνικό του Γιώργου Λυντζέρη, είναι λειτουργικό μεν και εναλλακτικό σε σχέση με τα όσα έχουμε συνηθίσει στα έργα της Άγκαθα Κρίστυ, αλλά πραγματικά αισθάνθηκα ότι κάτι του έλειπε, που το έκανε να προδίδει την εποχή και τη συγγραφέα. 

Εν κατακλείδι, μια παράσταση που αξίζει να δείτε: (το ανακαινισμένο θέατρο είναι όμορφο), το έργο αγαπημένο, το καστ άξιο.